Mogłoby się wydawać, że dysleksja uniemożliwia naukę języków obcych. Jednakże osoby cierpiące na nią nie są w stanie nauczyć się wielu rzeczy, ale mogą potrzebować więcej czasu lub innych metod.
Czym jest dysleksja?
Dysleksja nie jest chorobą, lecz zaburzeniem. Tym terminem określamy specyficzne trudności w nauce czytania i pisania przy udowodnionej przynajmniej przeciętnej inteligencji. Osoby cierpiące na dysleksję nie są upośledzone, opóźnione w rozwoju ani niepełnosprawne.
Dysleksja dzieli się na kilka typów, ale najczęściej w jej obrębie stwierdza się zaburzenia wzrokowe, słuchowe lub motoryczne . W praktyce oznacza to, że dyslektyk może mieć problem z łatwym zrozumieniem widzianej oraz słyszanej informacji.
Należy też pamiętać, iż nie każda osoba, która ma trudności z czytaniem, ortografią albo pisaniem cierpi na dysleksję. To zaburzenie powinien zdiagnozować specjalista.
Dysleksja a języki obce
Podczas nauki języków obcych problemy natury dyslektycznej mogą komplikować proces uczenia jednocześnie we wszystkich możliwych sprawnościach językowych, to znaczy: w słuchaniu, czytaniu, pisaniu, a także w mówieniu. U uczniów z dysleksją występuje zwykle zaburzony rozwój funkcji wzrokowo-przestrzennych, stąd ich spostrzeganie wzrokowe, koordynacja wzrokowo-ruchowa, uwaga i pamięć wzrokowa funkcjonują gorzej i obniżone są u nich również funkcje słuchowo-językowe. W związku z powyższym uczniowie dyslektyczni doświadczają trudności w nabywaniu umiejętności językowych.
Dyslektycy, pomimo że rozumieją i potrafią nauczyć się zasad gramatycznych oraz ortograficznych, nie są w stanie zastosować ich bowiem w praktyce. Zazwyczaj przejawiają słaby rozwój funkcji językowych i mają szczególne trudności z:
- rozróżnianiem podobnie brzmiących słów
- zapamiętywaniem ciągów słownych, takich jak: nazwy dni tygodnia czy nazwy miesięcy,
- z różnicowaniem poszczególnych głosek,
- podziałem wyrazów na sylaby,
- zapamiętywaniem nowych nazw,
- uczeniem się słówek z języka obcego,
- z rozróżnianiem wyrazów jednakowo brzmiących, ale odmiennych pod względem pisowni.
Zazwyczaj w przypadku uczniów dyslektycznych opanowanie ortografii, pisania wypracowań oraz czytanie przychodzi im trudniej niż mówienie w obcym języku. W przypadku nauki kilku języków nakładają się im i mieszają różne zasady oraz reguły językowe, co w konsekwencji prowadzi do zniechęcenia, obniżenia samooceny i spadku motywacji do nauki.
Ponadto dyslektycy czytają wolno, mało płynnie, połykając i przestawiając litery lub sylaby, zniekształcając wyrazy. Niekiedy odczytują inny wyraz, niż ten , który został zapisany, a także nie rozumieją często odczytanego tekstu.
Czy dyslektyk może nauczyć się obcego języka?
Dysleksja może stanowić utrudnienie w nauce języków obcych, która w końcu w znacznej mierze opiera się na przetwarzaniu informacji, które widzimy lub słyszymy. Warto jednak wiedzieć, że choć dysfunkcja ta nieco utrudnia, wcale nie uniemożliwia opanowania języka obcego.
Istnieje wiele technik i metod, które można zastosować podczas nauki języków obcych, bardzo pomocnych dla osób z dysleksją. Jedną z najważniejszych jest pracowanie nad umiejętnościami czytania i słuchania ze zrozumieniem poprzez częste sprawdzanie poziomu zrozumienia oraz koncentracji przez zadawanie pytań do słuchanego lub czytanego tekstu. Pomocne jest również częste powtarzanie i utrwalanie poznanych słów i wyrażeń z użyciem pomocy naukowych ułatwiających zapamiętywanie, np. poprzez przez skojarzenia.
Istotny będzie też stały dostęp do słowników, słowników internetowych oraz i urządzeń jak komputer czy tablet.
Brytyjskie Stowarzyszenie Dysleksji zaproponowało kilka technik i usprawnień, które mogą pomóc w nauce języków obcych osobom dotkniętym dysleksją. Należą do nich:
- Karty, tzw. fiszki ze słowami lub obrazami,
- Wszechobecne kolory,
- Ćwiczenia pamięci,
- Ćwiczenie wymowy.
W przypadku ucznia z dysleksją, ogromną rolę w powodzeniu nauki odgrywa jego stan psychiczny. Bardzo dobrze działa na niego system motywacyjny oparty o nagrody bądź dodatkowe punkty i pochwały za staranne wykonywanie zadań. Należy też położyć nacisk na wysiłek i uzmysławiać, że jeśli dyslektyk będzie pracował lepiej i bardziej regularnie niż osoby bez tej dysfunkcji, może osiągnąć lepsze od nich wyniki.
